Đối với các XNCN khi các công trình kỹ thuật lộ thiên được tập trung ở mật độ cao, sẽ tạo thành tổ hợp công trình kỹ thuật có quy mô kích thước lớn, hình khối đa dạng, phong phú, có khả năng khống chế các điều kiện thụ cảm thị giác và chia cắt, tạo hình không gian mạnh. Tuy nhiên đây là khu vực tập trung một diện tích lớn các bề mặt có hệ số hấp thụ và phản xạ cao, do đó thường có nhiệt độ cao, nóng và chói. Hình khối các công trình kỹ thuật thường xa lạ đối với các công trình kiến trúc và với con người do đó ưong XNCN nhiệm vụ gắn kết các công trình kỹ thuật với các công trình kiến trúc và cảnh quan chung quanh là một nhiệm vụ quan trọng đối với người thiết kế. Ngoài ra trong khu vực các công trình kỹ thuật thường có nhiều khả năng gây độc hại và có bức xạ lớn, nên thường diễn ra quá trình thông gió bằng áp lực nhiệt, vì vậy nếu khu vực này bố trí ở đầu gió sẽ ảnh hưởng xấu tới các khu vực khác (hình ni-10).
+ Công trình độc lập: Ngoài quần thể công trình, các công trình độc lập trong không gian cũng có một vai trò rất lớn trong việc tạo cảnh và ngữ nghĩa trong không gian. Các công trình nhà một tầng dễ hài hoà với cảnh quan thiên nhiên, các công trình nhà cao tầng và các công trình kỹ thuật lộ thiên có khả năng tạo hình và tạo cảnh trong không gian mạnh mẽ, dễ làm biến đổi tính chất của cảnh quan ban đầu. Tuy nhiên kích thước, hình dạng của nhà và công trình có ảnh hưởng rất lớn tới diện tích của khu vực khuất gió sau nhà, gây ra những bất lợi cho các công trình ở phía sau .
Trong các XNCN, công trình kiến trúc nhà sản xuất; và hành chính sinh hoạt thường có hình dáng, tỷ lệ phù hợp với con người, nên chúng dễ hài hoà với cảnh quan chung quanh. Các công trình nhà một tầng thường có chiều cao khiêm tốn, chia cắt mạnh không gian theo chiều ngang, nên thường được thụ cảm theo diện, dễ hài hoà với thiên nhiên. Các công trình nhà nhiều tầng có chiều cao phát triển, nên có khả năng định hướng, tạo hình và chia cắt không gian mạnh. Tuy nhiên chúng cũng yêu cầu một không gian trống phù hợp với chiều cao để có thể tạo được các điều kiện thụ cảm thị giác, hạn chế ảnh hưởng thông gió và phù hợp, đáp ứng yêu cầu tâm sinh lý con người.
Các công trình kỹ thuật với hình dạng, kích thước, tỷ lệ khác thường, đứng lộ thiên có khối tích tương đối lớn so với các công trình kiến trúc khác trong xí nghiệp, do đó sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới bố cục kiến trúc của quần thể công trình, và có khả năng làm mất tỷ lệ của các công trình kiến trúc. Theo quan điểm thẩm mỹ hiện nay, các công trình kiến trúc, kỹ thuật và các phương tiện kỹ thuật cần được kết hợp hài hoà với nhau, với môi trường cảnh quan và con người, trở thành một bộ phận tích cực tạo nên chất lượng thẩm mỹ của XNCN. Các công trình kỹ thuật có khả năng tạo hình không gian mạnh nên chúng có ứxể lấn át cảnh quan thiên nhiên, phá vỡ sự hài hoà của tự nhiên hay có tác dụng cải tạo cảnh quan, nâng cao chất lượng thẩm mỹ của khu vực cảnh quan nghèó nàn, đơn điệu. Công trình kỹ thuật có hình khối rất lớn, do đó thường yêu cầu không gian rộng để đáp ứng điều kiện thụ cảm thị giác (hình 3 của hình ni-10).
III.2.2. Công trình kiến trúc nhỏ
Công trình kiến trúc nhỏ là các công trình kiến trúc có quy mô, kích thước nhỏ, chủ yếu mang tính chất trang trí cho không gian cảnh quan thêm sinh động và thoả mãn một số chức năng liên quan tới tiện nghi cho con người. Trong thực tế, đôi khi kiến trúc nhỏ được sử dụng làm trung tâm của bố cục, tạo điểm nhấn cho công trình và quần thể công trình, liên kết các công trình với nhau thành nhóm, hoặc làm trung gian liên kết giữa công trình vói cảnh quan chung quanh…
Các công trình kiến trúc nhỏ bao gồm: các chòi hóng mát, nghỉ ngơi, nhà để xe, các kiốt, buồng điện thoại, đài kỷ niệm, bể cảnh, vòi phun, bảng thông tin, tường trang trí, dàn hoa, bồn hoa, cổng, hàng rào, nhà bảo vệ, cột cờ, cột đồng hồ, thiết bị chiếu sáng ngoài trời, bàn ghế bố trí ngoài trời, các hình thức quảng cáo có hình khối… (hình in-11,12).
Kiến trúc nhỏ có thể được bố trí độc lập trong không gian, thành nhóm hoặc kết hợp với công trình kiến trúc lớn, để đạt được mục đích là bổ sung hình thức thẩm mỹ cho các công trình kiên trúc công nghiệp và các công trình kỹ thuật khác ; Làm trung tâm tổ chức bố cục quần thể công trình, hoặc tạo điểm nhấn, điểm định hướng trong không gian ; Làm trung gian liên kết công trình với nhau và với cảnh quan chung quanh trong một tổng thể thống nhất ; Nhìn chung kiến trúc nhỏ cần được thụ cảm trong mối tương quan chung của quần thể công trình. Nó có thể là yếu tố hình khối chủ đạo trong bố cục hay chỉ mang tính trang trí, tô điểm thêm cho các yếu tố hình khối và không gian khác trong bố cục. Kiến trúc nhỏ có đặc điểm về hình dáng, tỷ lệ, kích thước dễ hài hòa với tự nhiên, do đó nó có thể kết hợp hài hoà với cây xanh hoặc hoà nhập vào địa hình, thiền nhiên một cách thống nhất như thể một sự “mô phỏng” của tự nhiên (các mái che dang cay, dạng nấm, non bộ…).
